گندزداییاولین بار semmelweisارزش شستن دستها با محلولهای گندزدا را در پیشگیری و کاهش دادن مرگهای ناشی از عفونتهای پس از زایمان نشـان داد، سپس لیستر (Lister) نیز موفق شد با به کارگیری اسید کربولیک شمار عفونت زخمها را کاسته و از آنها پیشگیری نماید.اهمیت استفاده از مواد گندزدا حتی در عصر طلایی آنتی بیوتیکها نیز کاسته نشده و در حال حاضر استفاده از روشهای عفونت زدایی (گندزدایی وسترون سازی) از پایه های مهم برنامه های موفق کنترل عفونتهای بیمارستانی است. برای عفونت زدایی هوا، آب، محیط فیزیکی، وسایل و مواد و محیطهای بیولوژیک روشهای گوناگون فیزیکی و شیمیایی وجود دارد و پیرامون این روشها سئوالات زیادی مطرح است.به عنوان مثال، ممکن است از خود بپرسیم، هوا و محیط اتاقهای عمل و فضاهای حساس مثل: ICU، NICU بخشهای پیوند مغز استخوان و نظیر آن را چگونه تمیز و حتی فوق تمیز نگه داریم ؟ دستگاه های سترون کننده چه ویژگیهایی دارند؟ چگونه بفهمیم دستگاه وسیله ما را عاری از میکروب نموده ؟ یک ماده گندزدای ایده آل کدام است؟ سالم ترین و موثرترین مواد شیمیایی برای عفونت زدایی محیط و وسایل کدامند؟ بار میکروبی اثاثیه و مبلمان محل کار خود را چگونه کم کنیم؟ وسایل فلزی، پلاستیکی، الکترونیکی یا وسایل لنزدار خود را چگونه عفونت زدایی کنیم که زنگ نزنند، خورده نشوند، انعطاف پذیری خود را از دست ندهند و یا کدر نشوند؟ مواد قوی و ضعیف کدامند؟ در ایران چه وسایل و موادی را در دسترس داریم؟ مواد شیمیایی از نظر ایجاد مقاومت میکروبی در چه وضعیتی قرار دارند؟ ضررهای آنی و درازمدت مواد شیمیایی که به منظور عفونت زدایی به کار میروند چیست؟ و سئوالات بسیار دیگر. | |
در این بحث کوتاه سعی شده تا حتی المقدور به سئوالات فوق پاسخ داده شود.قبل از ورود به بحث عفونت زدایی فیزیکی و شیمیایی لازم است به ذکر برخی از اصطلاحات رایج در این زمینه بپردازیم تا ضمن درک مفاهیم و به کارگیری روشها از اصطلاحات، برداشتهای ناهمگون نداشته باشیم. پاک کردن (Cleaning) یعنی زدودن "دبریها" یا مواد قابل رویت با آب.