بهداشت هوا
هوا
اقیانوسی است که ما در آن تنفس می‌کنیم. 99.9درصد هوا از نیتروژن، اکسیژن،
بخار آب، و گازهای بی‌اثر تشکیل شده است. فعالیتهای انسانی می‌تواند موادی
را وارد هوا کند که بعضی از آنها می‌تواند مشکلاتی را برای انسانها،
گیاهان و حیوانات بوجود آوردچندین
نوع آلودگی هوا وجود دارد که آثار گوناگونی برجا می‌گذارند. مه دود، باران
اسیدی، پدیده اثر گلخانه‌ای و ایجاد حفره در لایه ازون هر کدام عوارض
خطرناکی را برای سلامت انسان و کل محیط زیست ببار می‌آورند.
انتشار
ذرات حاصل از مصرف سوخت‌های فسیلی برای تهیه انرژی از دیگر انواع علل
آلودگی هوا به شمار می‌رود. اندازه این ذرات بسیار کوچک حدود ۲/۵میکرون
است. این نوع آلودگی گاهی آلودگی کربن سیاه نیز نامیده می‌شود. گازهای حاصل
از مصرف سوخت در خودروها، خانه‌ها و صنایع یک منبع مهم آلودگی هوا به شمار
می‌رود. برخی معتقدند حتی سوزاندن چوب و زغال چوب در بخاری و منقل
می‌تواند مقادیر زیادی دوده را وارد هوا کند. انتشار گازهای مضری مانند دی
اکسید سولفور، مونواکسید کربن، اکسیدهای نیتروژن، و بخارات شیمیایی
می‌توانند در جو زمین واکنشهای شیمیایی انجام داده و تشکیل مه دود و باران
اسیدی بدهند. آلودگی در محیطهای بسته مانند خانه‌ها، ادارات، و مدارس نیز
باید مورد توجه قرار گیرد.
برخی از این آلاینده‌ها در اثر فعالیتهایی
مانند استعمال دخانیات و آشپزی ایجاد می‌شود. بسیاری از افراد ۸۰تا
۹۰درصد عمر خود را در داخل محیطهای بسته می‌گذرانند و قرار گرفتن در معرض
آلاینده‌های مضر می‌تواند سلامت افراد را به خطر بیندازد. به همین خاطر
توجه به آلودگی هوا در داخل و خارج خانه حائز
اهمیت است.
|
|
بهداشت هوا
هوا
اقیانوسی است که ما در آن تنفس می‌کنیم. 99.9درصد هوا از نیتروژن، اکسیژن،
بخار آب، و گازهای بی‌اثر تشکیل شده است. فعالیتهای انسانی می‌تواند موادی
را وارد هوا کند که بعضی از آنها می‌تواند مشکلاتی را برای انسانها،
گیاهان و حیوانات بوجود آوردچندین
نوع آلودگی هوا وجود دارد که آثار گوناگونی برجا می‌گذارند. مه دود، باران
اسیدی، پدیده اثر گلخانه‌ای و ایجاد حفره در لایه ازون هر کدام عوارض
خطرناکی را برای سلامت انسان و کل محیط زیست ببار می‌آورند.
انتشار
ذرات حاصل از مصرف سوخت‌های فسیلی برای تهیه انرژی از دیگر انواع علل
آلودگی هوا به شمار می‌رود. اندازه این ذرات بسیار کوچک حدود ۲/۵میکرون
است. این نوع آلودگی گاهی آلودگی کربن سیاه نیز نامیده می‌شود. گازهای حاصل
از مصرف سوخت در خودروها، خانه‌ها و صنایع یک منبع مهم آلودگی هوا به شمار
می‌رود. برخی معتقدند حتی سوزاندن چوب و زغال چوب در بخاری و منقل
می‌تواند مقادیر زیادی دوده را وارد هوا کند. انتشار گازهای مضری مانند دی
اکسید سولفور، مونواکسید کربن، اکسیدهای نیتروژن، و بخارات شیمیایی
می‌توانند در جو زمین واکنشهای شیمیایی انجام داده و تشکیل مه دود و باران
اسیدی بدهند. آلودگی در محیطهای بسته مانند خانه‌ها، ادارات، و مدارس نیز
باید مورد توجه قرار گیرد.
برخی از این آلاینده‌ها در اثر فعالیتهایی
مانند استعمال دخانیات و آشپزی ایجاد می‌شود. بسیاری از افراد ۸۰تا
۹۰درصد عمر خود را در داخل محیطهای بسته می‌گذرانند و قرار گرفتن در معرض
آلاینده‌های مضر می‌تواند سلامت افراد را به خطر بیندازد. به همین خاطر
توجه به آلودگی هوا در داخل و خارج خانه حائز
اهمیت است.
|
آثار آلودگی هوا بر سلامت انسان آلودگی
هوا به طرق گوناگونی می‌تواند آثار زیانبار درازمدت و کوتاه مدتی بر سلامت
انسانها بگذارد. تاثیر آلودگی هوا بر افراد مختلف متفاوت است. آسیب پذیری
برخی افراد در برابر آلودگی هوا بسیار بیشتر از سایرین است. کودکان کم سن و
سال و سالمندان بیشتر از دیگران از آلودگی هوا آسیب می‌بینند. برخی
بیماریها مانند آسم، بیماری قلبی و ریوی در مواقع آلودگی هوا تشدید
می‌شوند. معمولا میزان آسیبها بستگی به میزان قرار گرفتن در معرض مواد
شیمیایی زیانبار دارد یعنی مدت تماس با آلاینده‌ها و غلظت مواد شیمیایی.
آثار کوتاه مدت
آلودگی هوا عبارت است از حساسیت چشمها، بینی و حلق، عفونتهای دستگاه تنفسی
فوقانی مانند برونشیت و ذات الریه. سردرد، تهوع، و واکنشهای آلرژیک نیز
از دیگر عوارض کوتاه مدت این مشکل زیست‌محیطی است. آلودگی هوا برای مدت
کوتاه می‌تواند بیماری مبتلایان به آسم و آمفیزم را تشدید کند.
آثار درازمدت
آلودگی هوا می‌تواند بیماری مزمن تنفسی ، سرطان ریه، بیماری قلبی، و حتی
آسیب به مغز ، اعصاب ، کبد و کلیه‌ها را شامل شود. تماس مداوم با
آلاینده‌ها بر ریه کودکان تاثیر می‌گذارد و در سالمندان سبب تشدید بیماری
می‌شود. عقیمی ناشی از کاهش شمار اسپرم در مردان از عوارض آلودگی هوا
شناخته شده است. آلودگی هوا نه تنها در تشدید آسم نقش دارد بلکه بزرگترین
عامل خطر در ایجاد این بیماری محسوب می‌شود. پزشکان از جمله عوامل موثر در
بروز جوش صورت را آلودگی هوا معرفی می‌کنند. این معضل برای بیماران دیابتی
مرگبار است. آلودگی هوا در فرایند کنترل جریان خون در دیابتی‌ها اختلال
ایجاد می‌کند. در تحقیقات انجام شده مشخص شده است آلودگی هوا در بروز چاقی
نقش دارد و مرگ زودرس در نواحی آلوده شهرها به اثبات رسیده است. در گیاهان
آلاینده‌ها توان گیاهان را برای مقابله با بیماریها و حشرات کاهش می‌دهند و
در رشد آنها تاثیر منفی می‌گذارند.
بسیاری از درختان در بزرگراههای
شهر تهران در حالت نیمه مرگی هستند که به علت انباشت لایه‌ای از ذرات
آلاینده بر شاخ و برگ آنهاست. آثار آلودگی هوا به حدی گسترده است که
تحقیقات در این‌باره همچنان ادامه دارد. بیماریهای ناشی از آلودگی هوا
می‌تواند بسیار پرهزینه باشد. هزینه‌های درمانی، کاهش بهره‌وری در محل کار
می‌تواند سالیانه میلیاردها دلار هزینه بر جامعه تحمیل کند.
در بسیاری
از کشورهای جهان اقداماتی برای کاهش آثار آلودگی هوا بر محیط زیست انجام
شده است. درحالی که دانشمندان آثار زیانبار آلودگی هوا را بر گیاهان،
حیوانات و زندگی انسانها مطالعه می‌کنند، قانون‌گذاران قوانینی را برای
کنترل کاهش آلاینده‌ها تصویب نموده و آموزگاران در مدارس و استادان در
دانشگاهها آثار آلودگی هوا را برای نسل جوان تشریح می‌کنند.
اولین گام
برای حل مشکل آلودگی هوا ارزیابی است. محققان آلودگی هوا را بررسی نموده و
استانداردهایی را برای اندازه‌گیری نوع و مقدار آلاینده‌های خطرناک تعیین
می‌کنند. بعد از آن باید حد مجاز آلاینده‌های هوا مشخص شود. در مرحله بعد
می‌توان گامهایی برای کاهش آلودگی هوا برداشت.
تنظیم مقرراتی برای
موادی که در اثر فعالیتهای انسانی در فضا منتشر می‌شود این هدف را تکمیل
می‌کند. بسیاری از کشورها برای میزان انتشار آلاینده‌های خودروها و صنایع
محدودیت‌هایی را اعمال کرده‌اند. این کار از طریق سازمانهای هماهنگ‌کننده
که وظیفه نظارت بر محیط زیست و هوا را به عهده دارند انجام می‌شود. در
سازمان ملل برنامه مدیریت جو طرحهای زیست محیطی را در سراسر جهان اجرا
می‌کند. در برخی کشورها علاوه بر سازمان حفاظت محیط زیست سازمانهای محلی
نیز در کنترل و نظارت بر محیط زیست نقش دارند. پیشگیری مهمترین اقدام برای
کنترل آلودگی هواست. سازمانهای نظارتی نقش مهمی در کاهش آلودگی هوا در محیط
زیست ایفا می‌کنند.
سالیانه ۲/۵میلیون نفر در جهان در اثر آلودگی
هوا جان خود را از دست می‌دهند که در این میان بیشترین میزان مرگ و میرها
به علت آلودگی هوا در فضاهای بسته مانند خانه است. از این رو تهویه کافی
برای کاهش آلاینده‌ها در محیطهای بسته مسئله مهمی است. در محیط خانه و محل
کار باید جریان کافی هوا وجود داشته باشد و دستگاههای تهویه مناسب نصب شده
باشد. یکی از خطرناکترین آلاینده‌ها دود سیگار است. محدودیت در استعمال
دخانیات گام مهمی برای داشتن محیط زیست سالمتر است. هرچند قوانین کنترل
استعمال دخانیات در برخی اماکن موثر است، اما قرار گرفتن در معرض دود سیگار
دیگران نیز مسئله مهمی است که نباید از نظر دورداشته شود. پیاده‌روی و
استفاده از دوچرخه به برخوداری از هوایی سالم و پاکیزه کمک می‌کند. آلودگی
هوا را فقط با تلاشهای دانشمندان، صاحبان صنایع، قانون‌گذاران و تمام افراد
جامعه کاهش داد. برای برخورداری از محیطی سالم برای خود و فرزندان همه
باید مشارکت داشته باشند
|
