آشنای با بهداشت محیط

محیط به مجموعه ای از شرایط خارجی و تاثیرات وارده ناشی از آنها بر زندگی یک موجود زنده اطلاق می گردد. طبق تعریف ،‌محیط شامل هوا ، آب و خاک و روابط بین آنها و کلیه موجودات زنده می باشد. بر این اساس هدف «بهداشت محیط» کنترل کلیه عواملی است که بالقوه و بالفعل تاثیرات سوئی بر  بقا و سلامتی انسان اعمال می کنند. بیماریهای بسیاری با عوامل گوناگون اعم از بیولوژیک و شیمیایی از طریق آب ،‌هوا و مواد غذایی بسیاری از عوامل محیطی سلامتی انسان را تهدید می نمایند. راهبرد اساسی بهداشت محیط در مهار این بیماریها کنترل منبع بیماری ، نحوه سرایت و تامین بهبود شرایطی است که حساسیت فرد را افزایش دهد . فعالیتهای بهداشت محیط بسیار گسترده و متنوع بوده و برنامه های مختلفی اعم از عملیات مهندسی ،‌فعالیتهای آموزشی و پژوهشی ، اقدامات اصلاحی ، کارهای ستادی و مدیریتی و غیره را شامل می گردد.

برخی از مهمترین برنامه های بهداشت محیط عبارتند از :

      پیشگیری از بروز سوانح و حوادث ،‌کنتزل آلودگی هوا ، پیشگیری از بیماریها واگیر ،‌بهداشت محیط در موارد اضطراری ،‌نظارت بهداشتی بر تهیه ،‌توزیع و فروش موادغذایی ،‌کنترل بیماریهای ناشی از مواد غذایی و مسمومیت ها ،‌کنترل مواد زاید خطرناک ،‌بهداشت مسکن ، حفظ سلامتی در محیط های بسته ،‌کنترل حشرات و جوندگان ،‌بهداشت اماکن عمومی ،‌کنترل سر وصدا ،‌کنترل عوامل مزاحمت آفرین ،‌بهداشت شغلی ، بهداشت و ایمنی فرآورده های تولیدی ،‌کنترل پرتوها ،‌بهسازی اماکن و فعالیتهای تفریحی ،‌تصفیه و دفع فاضلابها ،‌مدیریت مواد زاید شهری و مواد زائد خطرناک ،‌بهداشت شناگاهها و سایر تفریحات آبی ،‌تامین آب آشامیدنی سالم .

اقدامات اساسی بهداشت محیط را می توان در قالب چالش های عمومی و اختصاصی آن طبقه بندی کرد . توفیقات نظری و عملی در زیرگروههای هریک از محورهای چالش مذکور سرانجام منجر به تحقق هدف اصلی بهداشت محیط یعنی حفظ و ارتقای سلامتی و بهبود سطح زندگی افراد جامعه می گردد.

ساختار چالشهای بهداشت محیط

چالشهای تخصصی	چالشهای عمومی
هوا	علوم عمومی
آب و فاضلاب	ارتباطات و آموزش
مواد زائد جامد	برنامه ریزی و مدیریت
مواد زاید خطرناک	مهارتهای فنی عمومی
مواد غذایی	مهارتهای ستادی و نظارتی
سروصدا	نگرش حرفه ای
حشرات و جوندگان
پرتوها
محیط های بسته
مواد شیمیایی در محیط
جمعیت و مسکن
آسیبهای زیست محیطی